Dörtlükler

Kitap Adı: Dörtlükler

Özgün Adı: رباعیات
Kitap Yazarı: Ömer Hayyam
Çeviren: Sabahattin Eyüboğlu

Yayınevi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Sayfa Sayısı: 212

Baskı Yılı: 2016

Ömer Hayyam lise yıllarımdan beri ilgimi çekiyordu. Malum, kendisi pek sevilen biri değildir :D Genelde dinle ilgili yazdığı dörtlükler çokça eleştirilir. Doğrusu, şimdi düşününce bazı dörtlükler gerçeken sertti. Yani bizim gibi bir toplumda kime okutsanız birkaç saniye duraklar, "Ne diyor bu adam yahu?!" falan der herhalde. Ben de bu dörtlükleri şaşkın bir gülümsemeyle okudum genelde :D

Kitabın başındaki çevirmenin önsözüne göre dörtlüklerin neredeyse hiçbirinin gerçekten Hayyam'a ait olup olmadığını bilemiyormuşuz. Bazıları, Hayyam'ı çeviren çeşitli isimler tarafından bile fazlasıyla şaşkınlıkla karşılanıyormuş, o dizeleri onun yazmış olamayacağını düşünüyorlarmış. Bu elimdeki baskı da Eyüboğlu'nun olabildiğince geniş bir çevrçeveyle topladığı ve bazılarını çevirmekte inanılmaz güçlükler yaşadığını anlattığı dörtlüklerden oluşuyor.

Hayyam'ın tarzını sevdim. Toplumla ve dinle ilgili yaptığı eleştirilerin çok yerinde olduğunu gördüm. Üstelik yüzlerce yıl önce, neredeyse bin yıl önce, eleştirdiği noktaları bugün hala görüyor olmamız da etkileyici oldu benim için. Evet, kabul ediyorum oldukça sert bir üslubu var. Birçok insanı rahatsız edebilir. Ama aydınlar birilerini rahatsız etme kaygısıyla fikirlerini söylemekten geri durmamış hiçbir zaman. 

Oldukça popüler olan, benim de en çok hoşuma giden dörtlüklerden birini bırakayım o zaman son olarak. Bu arada puanlama sistemime sokmuyorum Dörtlükler'i. Hem bir şiir kitabı olduğu için, hem de kendimde Hayyam'a 5 üzerinden puan verecek haddi görmediğim için :D 

İçin temiz olmadıktan sonra

Hacı hoca olmuşsun, kaç para!

Hırka, tesbih, post, seccade güzel:

Ama Tanrı kanar mı bunlara?